DezenvolvimentuEdukasaunPolítikaUma

MAE/UNTL ASINA KOOPERASAUN HODI APOIU SISTEMA ADMINISTRASAUN SUKU

20
×

MAE/UNTL ASINA KOOPERASAUN HODI APOIU SISTEMA ADMINISTRASAUN SUKU

Share this article
MAE/UNTL Asina Kooperasaun Hodi Apoiu Sistema Administrasaun Suku

Dili, 02 Jullu 2024 (Média Democracia)-Asina Akordu entre Universidade Nasionál Timor Lorosa’e ne’e atu estabelese akordu servisu hodi fó asisténsia ba servisu administrasaun Governu lokal liu-liu fó asisténsia ba administrasaun suku sira. Asina Akordu ne’e realiza iha Secretariado da Comissao de Altunível Institucional Da Vizita de Sua Santidade Papa Francisco, Motael Dili, Teresa feira ne’e.

Reitor Universidade Nasionál Timor Lorosa’e João Soares Martins hateten, asinatura akordu entendimentu kooperasaun entre Universidade Nasionál Timor Lorosa’e ho Ministériu Administrasaun Estatal ne’e haree liubá oinsá parte rua atu servisu hamutuk hodi apoiu administrasaun iha suku no aldeia sira.

“Entaun Vantajen boot ida ba UNTL liuliu ba ami nia departamentu Siénsia Administrasaun Públika, atu nune’e ami nia estudante sira bele ba halo estajiu iha Suku no Aldeia sira, nune’e estudante sira bele fó asisténsia hodi ajuda moderniza sistema administrasaun iha Suku nomos ami nia dosente sira bele ba mós halo supervizaun apoiu deskrisaun, troka no partilla informasaun ho Xefe suku sira.” Dehan Reitor UNTLJoao Martins.

Nia hatutan atu nune’e ambisaun labele estatutu tenki dinámiku, tanba ne’e vantajen boot ida atu nune’e universitáriu bele partilla sira nia koñesimentu sistema administrasaun públika ba iha suku.

“Tanba mudansa agora iha era dijitalizasaun ne’e sei hakerek sura tahan entaun oinsá ita atu bele adapta ba modernizasaun  tuir avansu teknolojia ne’ebé ita iha, ita hotu hatene katak oras ne’e ita iha mundu dijitalizasaun. Entaun vantajen boot ida para atu universitáriu sira bele partilla sira nia koñesimentu ba administrasaun nian no sira mós bele aprende oinsá sistema administrasaun funsiona iha nivel suku no aldeia sira.” Hatutan Nia

Reitor ne’e informa atu haruka estudante sira ba apoiu iha suku ne’e liuhusi estájiu kurikular Universidade nian ne’ebé estudante tenki kumpri antes sira atu termina sira nia kursu.

“Entaun tenke dezaña kurríkulu estajiáriu ne’ebé mais apropriadu para bele responde  ami nia nesesidade. Neste momentu komu ita seidauk iha Akordu entaun estudante sira ba halo estajiu ne’e sira halo serbisu ne’ebé mak ba halo luxu fatin, dada Bee, ajuda komunidade sira servisu iha ne’ebá, maibé hanoin ho ida ne’ebá ita bele halo servisu mais orientadu, mais di’ak.” Reitor ne’e informa

Nia dehan tinan ida ne’e bele implementa programa ne’e tanba foin mak departamentu siénsia Administrasaun polítika bele implementa ona Akordu ida ne’e konserteza universidade bele servisu besik liu ho administrasaun Estatal hodi bele hatene orientasaun husi MAE atu implementa, nune’e bainhira estajiariu sira tun ba kampu bele apar ho situasaun sira iha Suku.

Iha fatin hanesan Ministru Administrasaun Estatal Tomás do Rosário Cabral haktuir  kuaze tinan 20 Timor-Leste seidauk iha Administrasaun públika ida ne’ebe di’ak tanba ne’e liu husi akordu ne’e atu fó apoiu ba Administrasaun Suku sira hodi halo jestaun ho di’ak.

“Ita hotu hatene kuaze tinan ruanulu (20), Timor-Leste seidauk konsege halo Administrasaun publiku ida ne’ebé di’ak, tanba ne’e mak liu husi akordu ida ne’e, bele apoiu Administrasaun publiku sira, liuliu iha suku no aldeia sira, hodi harmoniza jestaun ba Administrasaun lokal ho di’ak.” Hateten husi Ministru husi Ministeriu Administrasaun Estatal Tomas do Rosário Cabral iha Motael Dili, Tersa feira ne’e.

Nia salienta akordu ida ne’e governu liuhusi MAE ho UNTL  halo ne’e importante teb-tebes, tanba bele hametin kooperasaun no servisu ne’ebé di’ak ba dezenvolvimentu Administrasaun  publiku sira, oinsa bele servisu di’ak no fortifika Administrasaun  publiku hahú husi baze, tanba ne’e akordu nee importante  tebes, bele dezenvolve di’ak liu no kontinua nafatin servisu ho nune’e  hakbesik  ba povu, oinsá bele halo jestaun di’ak

“Ita haree estudante UNTL  iha kualifikasaun di’ak, no iha liña kordenasau ne’ebé di’ak hodi bele servisu sosial ho administrasaun too ba iha lokal, liu-liu suku no aldeia sira, oinsá bele funsiona kondisaun no dezenvolvimentu administrasaun nian, atu servisu hamutuk ho autoridade  lokal sira  hodi hadia poder lokal sai efetivu liután.” Nia dehan

Nia afirma, koopera servisu hamutuk ida MAE -UNTL los foin dahuluk maibé ida ne’e ba dala rua ona, nune’e ohin hakarak kontinua fila-fali atu servisu ba dezenvolvimentu  Administrasaun publiku  iha suku no aldeia sira bele ativu no organizadu, tanba TL atu tama ba ASEAN presiza bem-preparasaun, oinsá iha funsaun Administrasaun  publika husi lokal too mai nasional, tenke lao ho di’ak, hodi bele organiza politika ba dezenvolvimentu Administrasaun publika sira iha teritorio Timor laran tomak

Entretantu Akordu ba kooperasaun ne’e sei implementa durante tinan 4 hahú husi tinan 2024 too tinan 2028. Hakarak informa katak Akordu ho UNTL ne’e ba dala rua ona, dahuluk ho PDHJ kona-ba Direitus Umanus ba Boa Governasaun. Daruak kona-ba fó asisténsia ba estrutura administrasaun Suku Liuliu ba Livru 18 no tenta atu aumenta tan livru 1 ne’ebé  ko’alia kona-ba Monografiu Demografia, kria mós Livru resensimentu de Populasaun 8 ne’e iha futuru hodi servisu hamutuk.

Reportájen : Estefánia & Basílio

Foto : Estefánia

Deixe um comentário

O seu endereço de email não será publicado. Campos obrigatórios marcados com *